Narodni muzej
Zrenjanin
NAMENA: muzej
ARHITEKTA: Itvan Ki
ZAVRETAK IZGRADNJE: 1893.
Dvospratna Palata finansija, sagrađena 1893. godine u vreme najivlje graditeljske aktivnosti u Velikom Bečkereku, jedan je od najznačajnijih objekata stilske arhitekture u gradu. Planove za njenu izgradnju potpisao je ugledni petanski arhitekta, docent na tamonjem Tehničkom fakultetu, plodan graditelj i teoretičar arhitekture Itvan Ki, opredelivi se za to vreme vladajuću arhitektonsku filozofiju istoricizma koja se bazirala na pedantnom prenoenju elemenata davno preivelih stilova. U pogledu Palate finansija, kao uostalom i u većini nama poznatih ostvarenja ovog autora, osnov graditeljskih inspiracija nalaen je u arhitekturi italijanske renesanse. Objekat je u velikoj meri sačuvao svoj prvobitni izgled. Od 1966. godine u njemu je svoj konačni smetaj pronaao Narodni muzej.
Svojim briljivo planiranim pročeljem, okrenutim Franc Jozef trgu, dananjem Trgu slobode, palata je dala pouzdan pečat izgledu june strane glavnog gradskog trga, dok je svojom duom sporednom fasadom, onom u Subotićevoj ulici, zajedno sa dvema kolskim zgradama naspram nje, zaokruila jedan od likovno i istorijski najvrednijih gradskih ambijemnata. Fasada okrenuta Begeju, vizuelno korespondira sa ambijentom starog Kalvinskog trga na drugoj obali reke zasigurno najliričnijim gradskim ambijentom čije je formiranje u vreme izgradnje ovog objekta tek započeto, da bi bilo dovreno petnaestak godina kasnije izgradnjom monumentalne palate Pravosuđa.
Osnova građevine je, zahvaljujući terenu i zatečenoj urbanoj matrici, sloena, neklasična, nepravilnog ćiriličnog slova «P» tako da je, zatvorivi parcelu sa tri strane, formirala unutranje dvorite, atrijum. Ostajući bez teinog motiva na glavnoj fasadi, reprezentativnog ulaza, Ki pronalazi način da joj obezbedi primat. Na plitkom, centralno postavljenom rizalitu u visini prvog sprata projektuje balkon na snanim konzolama, dok između pet polukruno zavrenih prozora drugog sprata postavlja slobodnostojeće skulpture, alegorije uspona Velikog Bečkereka krajem 19. veka. Skulpture, rađene u vetačkom kamenu, predstavljaju likove mladića, gotovo dečaka u gracioznim stavovima kontraposta. Svojim renesansnim duhom potpuno se uklapaju u dekor arhitektonske opne za koju su vezani. Zahvaljujući atributima koje nose u rukama čitamo ih kao simbole zemljoradnje, Industrije, Zanatstva i Nauke.
Restauratorski radovi:
U snanom nevremenu koje je pogodilo Zrenjanin avgusta meseca 2003. godine, znatno su otećni prozori i krov zgrade. Hitno su preduzeti svi neophodni radovi kako bi se zatitila stalna postavka muzejskih predmeta. Izvedeni su obimni restauratorski radovi na obnovi krova, fasade i otećenih skulptura. Tada je urađena i revitalizacija prizemnog dela muzeja, kada je taj prostor pretvoren u atraktivan i savremen izlobeni salon. Tom prilikom urađeni su novi drveni portali po uzoru na originalne, po merama Pokrajinskog zavoda za zatitu spomenika kulture iz Novog Sada.
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
Zrenjanin
NAMENA: muzej
ARHITEKTA: Itvan Ki
ZAVRETAK IZGRADNJE: 1893.
Dvospratna Palata finansija, sagrađena 1893. godine u vreme najivlje graditeljske aktivnosti u Velikom Bečkereku, jedan je od najznačajnijih objekata stilske arhitekture u gradu. Planove za njenu izgradnju potpisao je ugledni petanski arhitekta, docent na tamonjem Tehničkom fakultetu, plodan graditelj i teoretičar arhitekture Itvan Ki, opredelivi se za to vreme vladajuću arhitektonsku filozofiju istoricizma koja se bazirala na pedantnom prenoenju elemenata davno preivelih stilova. U pogledu Palate finansija, kao uostalom i u većini nama poznatih ostvarenja ovog autora, osnov graditeljskih inspiracija nalaen je u arhitekturi italijanske renesanse. Objekat je u velikoj meri sačuvao svoj prvobitni izgled. Od 1966. godine u njemu je svoj konačni smetaj pronaao Narodni muzej.
Svojim briljivo planiranim pročeljem, okrenutim Franc Jozef trgu, dananjem Trgu slobode, palata je dala pouzdan pečat izgledu june strane glavnog gradskog trga, dok je svojom duom sporednom fasadom, onom u Subotićevoj ulici, zajedno sa dvema kolskim zgradama naspram nje, zaokruila jedan od likovno i istorijski najvrednijih gradskih ambijemnata. Fasada okrenuta Begeju, vizuelno korespondira sa ambijentom starog Kalvinskog trga na drugoj obali reke zasigurno najliričnijim gradskim ambijentom čije je formiranje u vreme izgradnje ovog objekta tek započeto, da bi bilo dovreno petnaestak godina kasnije izgradnjom monumentalne palate Pravosuđa.
Osnova građevine je, zahvaljujući terenu i zatečenoj urbanoj matrici, sloena, neklasična, nepravilnog ćiriličnog slova «P» tako da je, zatvorivi parcelu sa tri strane, formirala unutranje dvorite, atrijum. Ostajući bez teinog motiva na glavnoj fasadi, reprezentativnog ulaza, Ki pronalazi način da joj obezbedi primat. Na plitkom, centralno postavljenom rizalitu u visini prvog sprata projektuje balkon na snanim konzolama, dok između pet polukruno zavrenih prozora drugog sprata postavlja slobodnostojeće skulpture, alegorije uspona Velikog Bečkereka krajem 19. veka. Skulpture, rađene u vetačkom kamenu, predstavljaju likove mladića, gotovo dečaka u gracioznim stavovima kontraposta. Svojim renesansnim duhom potpuno se uklapaju u dekor arhitektonske opne za koju su vezani. Zahvaljujući atributima koje nose u rukama čitamo ih kao simbole zemljoradnje, Industrije, Zanatstva i Nauke.
Restauratorski radovi:
U snanom nevremenu koje je pogodilo Zrenjanin avgusta meseca 2003. godine, znatno su otećni prozori i krov zgrade. Hitno su preduzeti svi neophodni radovi kako bi se zatitila stalna postavka muzejskih predmeta. Izvedeni su obimni restauratorski radovi na obnovi krova, fasade i otećenih skulptura. Tada je urađena i revitalizacija prizemnog dela muzeja, kada je taj prostor pretvoren u atraktivan i savremen izlobeni salon. Tom prilikom urađeni su novi drveni portali po uzoru na originalne, po merama Pokrajinskog zavoda za zatitu spomenika kulture iz Novog Sada.
